صفحه اصلی
درباره ما
اخبار
تماس با ما
نویسندهها
معرفی نویسنده
درباره‌ی نویسنده
نامهها
سخنرانیها
کتابها
معرفی کتاب
بریدهی کتاب
یادداشت
یادداشت روی داستان
یادداشت روی کتاب
درباره‌ی ادبیات
درباره‌ی نوشتن
نقد ادبی
داستان
داستان کوتاه
ناداستان
داستانک
گزارش/مصاحبه
مصاحبه
گزارش
بایگانی مطبوعات
گاهنامه پیرنگ
خرید گاهنامه
جستجو برای "یادداشت"
جستجو برای "یادداشت"
مقالات
روایت چی بودیم چی شدیم‌ها
۲۹ خرداد ۱۳۹۸
یادداشت بر داستان «چه دنیایی بود!» داستان «چه دنیایی بود!» از ساده‌ترین و در عین حال تکان‌دهنده‌ترین داستانهای مجموعه داستان «خانه‌ی کوچک ما» نوشته‌ی داریوش احمدی محسوب می‌شود. این مجموعه داستان برنده‌ی جوایز مهمی چون جایزه‌ی داستان شیراز شده است. داستان «چه دنیایی بود!» با این جمله از مردی سالمند شروع می‌شود که به گفته‌ی راوی (پسرش) مدام با خودش آن را تکرار می‌کند: «چه ...ادامه مطلب »
جنگ برای جنگ‌زدگان تمام نمی‌شود!
۲۹ خرداد ۱۳۹۸
یادداشت بر داستان «زخم» داستان زخم نوشته‌ی قاضی ربیحاوی، داستانی موقعیت‌محور است با فضاسازی بسیار قدرتمند. داستان از جنگ می‌گوید، اما نه از خمپاره و موشک. از آوارگی آدم‌ها، از جنگ‌زدگی و جنگ‌زده‌ها. مردمی که از خانه و کاشانه‌ی خود رانده شده‌اند و به اردوگاه‌های جنگ‌زدگان پناه آورده‌اند. داستان از فقر و بیکاری می‌گوید. زمان روایت، چهار سال بعد از مهاجرت جنگ‌زدگان است، اما آنها هنوز حتی هوا را با ...ادامه مطلب »
مواجهه‌ی مخاطب با واقعیت
۲۹ خرداد ۱۳۹۸
یادداشت بر داستان یک گل سرخ برای امیلی* یک گل سرخ برای امیلی اولین داستان کوتاه فاکنر بود که در سال ۱۹۳۰ در یکی از نشریات ادبی در امریکا منتشر شد. داستان ماجرای زنی‌ست به نام امیلی گریرسن از خانواده‌ای اشرافی و متعلق به جنوب امریکا که بعد از مرگ پدرش ثروت خود را از دست می‌دهد و در خانه‌ای بزرگ به همراه تنها خدمتکار خانه که سیاه‌پوست است، زندگی می‌کند. با هومر بارون که اهل شمال است و برای کار به شهر آنان آمده است، آشنا می‌شود. ...ادامه مطلب »
بورخس، خدای کتابخانه‌ی بابل
۰۶ تیر ۱۳۹۸
یادداشت بر روی داستان کتابخانه‌ی بابل اگر پسامدرن را به عنوان یک مکتب ادبی بپذیریم و نه یک دوره‌ی تاریخی، پس می‌توان تمام آثار ادبی که قبل از شکل‌گیری تفکر پسامدرن نوشته شده‌اند را نیز با قرائتی پسامدرن بررسی کرد. متن کتابخانه‌ی بابل که بورخس آن را در سال ۱۹۴۱ نوشت، متنی است با مولفه‌های مشخص پسامدرن که می‌توان آن را با رویکردها و نظریه‌های مختلف در این مکتب مورد بررسی قرار داد. قرائت زیر یکی از نگاه‌هایی است ...ادامه مطلب »
ما همه زاده‌ی برج خاور هستیم
۲۲ تیر ۱۳۹۸
یادداشت بر داستان «برج»؛ کورش اسدی داستان «برج» نوشته‌ی کورش اسدی، داستان پسربچه‌ی نوجوانی را روایت می‌کند که با دوست خود «اسی» بعد از تعطیل شدن مدرسه به دنبال پدر اسی می‌گردند. تا به اینجا پیرنگ داستان، داستانی رئال و واقع‌گرا را روایت می‌کند. چرا که داستان خطی و نثر ساده و موجز نویسنده که با کلام پسربچه کاملا هم‌خوانی دارد در ابتدا به خواننده این امر را القا می‌کند که با داستانی واقع‌گرا مواجه ...ادامه مطلب »
چرا باید «فیل در تاریکی» را خواند؟
۲۹ شهریور ۱۳۹۸
«فیل در تاریکی» رمانی پلیسی نوشته‌ی قاسم هاشمی‌نژاد، نویسنده، مصحح، مترجم، منتقد و شاعر ایرانی است که ابتدا در سال ۱۳۵۵ به صورت پاورقی روزنامه‌ی رستاخیز جوان منتشر شده و بعدتر در سال ۱۳۵۸ توسط انتشارات کتاب زمان به چاپ رسیده است. این رمان «به خاطر وجود دو نوع سانسور پیش از انقلاب ۱۳۵۷ ایران، نادیده گرفته شد و دیده نشد: یکی سانسور حکومتی و دیگری سانسوری در سوی دیگر طیف سیاسی از سوی روشنفکران چپ که هر اثری را که به زعم ...ادامه مطلب »
غلامحسین ساعدی و تک‌نگاری‌هایش؛ با تأکید بر کتاب «اهل هوا»
۰۸ آبان ۱۳۹۸
از غلامحسین ساعدی، علاوه بر داستانهای کوتاه، رمان‌ها، نمایشنامه‌ها و فیلمنامه‌هایش، سه تک‌نگاری مهم نیز بر جا مانده است. ایلخچی (۱۳۴۲)، خیاو یا مشکین‌شهر (۱۳۴۳) و اهل هوا (۱۳۴۵). این تک‌نگاری‌ها که با همکاری «مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی» دانشگاه تهران (تأسیس ۱۳۳۷)، به پیشنهاد جلال آل احمد و زیر نظر او به انجام رسیده است، وجه دیگری از نگاه دقیق، موشکافانه و تیزبین ساعدی را در مواجهه با اجتماعی که در آن ...ادامه مطلب »
قصه‌ی بیچاره‌ترین و بی‌پناه‌ترین مخلوقات
۰۷ دی ۱۳۹۸
یادداشت بر قصه‌ی دوم «ترس و لرز» مجموعه‌ی «ترس و لرز» نوشته‌ی غلامحسین ساعدی مانند مجموعه داستان «عزادارن بیل» شامل چند قصه است که همگی در یک مکان فقیر و افسون‌زده و با شخصیت‌های مشترک روایت می‌شوند که در این شش قصه، ورود غریبه‌ای به روستا باعث ماجراهایی شوم و ماوراءالطبیعی می‌شود ولی هر یک قصه‌هایی مجزا دارند. ساعدی از جمله‌ی نویسندگان اقلیمی و بومی معرفی شده است. در دهه‌ی سی برخی از ...ادامه مطلب »
انسان‌شناسی فرهنگی مردم جنوب در «اهل هوا»
۱۱ دی ۱۳۹۸
اگرچه وقتی اسم «غلامحسین ساعدی» آورده می‌شود، در قدم اول تصاویری از فیلم «گاو» مهرجویی در ذهنمان نقش می‌بندد و اسامی چند کتاب داستانی و نمایشنامه مثل ترس‌ولرز، عزاداران بیل و... به ذهنمان می‌آید، ولیکن گستردگی آثار ساعدی بیشتر از چند کتاب داستان کوتاه و نمایشنامه است. او نویسنده‌ای است که در زمینه‌های مختلف قلم زده و اگر بگوییم در همه‌ی این زمینه‌ها هم موفق بوده، پر بیراه نگفته‌ایم. با این مقدمه، ...ادامه مطلب »
کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم
۲۱ بهمن ۱۳۹۸
من ترجیح می‌دهم سرم به کار نوشتن باشد «در ژانویه‌ی ۱۹۹۰، طی سفرم به مجارستان، چکسلواکی، لهستان، آلمان شرقی و بلغارستان، احساسی که داشتم آمیزه‌ای بود از سردرگمی به اضافه‌ی امید. می‌دانستم که این سفر هم مثل تمام سفرهای پیشینم به این کشورها، برای من حکم دیداری از گذشته‌ی خودم را خواهد داشت ـ همان کمبودها، بوهای خاص آشنا، و لباس‌های مندرس. بالاخره، سال‌های سال، همه‌مان هرچه کشیده بودیم از دست یک ایدئولوژی کشیده ...ادامه مطلب »
نگاهی به داستان مرثیه‌ی باد، ابوتراب خسروی
۳۰ بهمن ۱۳۹۸
داستان «مرثیه‌ی باد» سومین داستان از مجموعه داستان «کتاب ویران» به قلم ابوتراب خسروی، نویسنده‌ی نام‌آشنا و موفق در زمینه‌ی ادبیات داستانی مدرن و بالاخص پست مدرن است. در این یادداشت تلاش شده است تا با نگاه به برخی از مؤلفه‌های سوررئالیستی داستان «مرثیه‌ی باد»، مقوله‌ی زمان که از دید نگارنده شاخص‌ترین عنصر این داستان می‌باشد بررسی شود. یکی از مشخصات داستانهای سوررئال به مانند داستانهای مدرن و ...ادامه مطلب »
یادداشت بر کتاب «بیست زخمِ کاری»؛ تاشِ جزئیات بر بستر رمان!
۱۲ اسفند ۱۳۹۸
رمان «بیست زخم کاری» اولین رمان محمود حسینی‌زاد مترجم و نمایشنامه‌نویس و منتقد ادبی پس از مجموعه داستان‌هایی همچون «سیاهی چسبناک شب»، «این برف کی آمده»، «آسمان کیپ ابر» و «سرش را گذاشت روی فلز سرد» است. بیست زخم کاری پس از ده سال در محاق ماندن در سال ۱۳۹۵ توسط نشر چشمه به چاپ رسید. «این رمان بیشتر از ده سال منتظر مجوز انتشار بود. همان اوایل یادم هست لیستی دادند که حدود ۶۰-۷۰ کلمه باید حذف بشود؛ همین، و ...ادامه مطلب »
نگاهی به محتوای داستان «کسی به سرهنگ نامه نمی‌نویسد»
۰۲ اردیبهشت ۱۳۹۹
زندگی بهترین چیزی است که تا به حال اختراع شده است داستان بلند «کسی به سرهنگ نامه نمی‌نویسد» نوشته‌ی گابریل گارسیا مارکز (۱۹۲۷-۲۰۱۴) برنده‌ی جایزه‌ی نوبل ادبیات است. او این داستان را در سال ۱۹۵۷ در شرایطی نوشت که از کار روزنامه‌نگاری بیرون آمده بود و وضعیت مالی بسیار بدی داشت. مارکز بن‌مایه‌ی این اثر را از زندگی پدربزرگش الهام گرفته که یک نظامی بازنشسته در جنگ‌های داخلی کلمبیا بود و در شرایط دشوار مالی چشم‌انتظار ...ادامه مطلب »
رمان مرگ آرتیمو کروز و امکانات فراوان برای مردن
۳۱ خرداد ۱۳۹۹
«فقط هم اوست که می‌میرد، مگر نه؟ هم او و نه هیچ‌کس دیگری. به این می‌ماند که با مرگ او دیگران از مردن معاف شوند، این بار فقط آرتیمو کروز می‌میرد.» (مرگ آرتیمو کروز، ص ۱۷۱) «مرگ آرتیمو کروز» چهارمین رمان کارلوس فوئنتس و منتشر شده به سال ۱۹۶۲ در مکزیک، از کارهای اولیه‌ی کروز بعد از رمان‌های «جایی که هوا پاک است»، «آسوده‌خاطر» و «آئورا»، سرگذشت یک انقلابیِ سابق، سیاست‌مدار، صاحب امتیاز ...ادامه مطلب »
نگاهی به داستان بلند «نماز میت»؛ رضا دانشور
۱۸ تیر ۱۳۹۹
«وای به وقتی که درد، چهره‌ی آدمی را مسخ کند» چه داستان بلند بدانیم‌اش، چه رمان کوتاه؛ «نماز میت» در شکنجه‌گاه آغاز می‌شود، به بلندای رنجِ روانِ آدمی قامت می‌بندد و در اقراری ناخواسته می‌شکند. به‌عنوان مقدمه؛ «نماز میت» که به سال ۱۳۵۰ به چاپ رسید، نام رضا دانشور جوان (۱۳۲۶-۱۳۹۴) را جدی‌تر از قبل، به‌عنوان نویسنده‌ای نوگرا و تجربی بر سر زبان‌ها انداخت. او که پیش‌تر چندین ...ادامه مطلب »
برج‌های قدیمی، حکایت‌هایی سردرگم یا کوبیسمی چندوجهی
۲۹ تیر ۱۳۹۹
کتاب «برج‌های قدیمی» نوشته‌ی «علی‌مراد فدایی‌نیا» اولین بار در سال ۱۳۵۰ توسط انتشارات شب منتشر شد و پس از آن توسط نشر آوانوشت تجدید چاپ شد. فدایی‌نیا قبل از انتشار این کتاب داستان بلندی نیز با نام «حکایت هیجدهم اردیبهشت بیست‌وپنج» نوشته بود که در زمان خود به خاطر ساختار و فرم متفاوتش واکنش‌های گوناگونی از طرف منتقدین و نویسندگان در بر داشت. او در برهه‌ای این کتاب را نوشت که ساختارشکنی در ادبیات ایران به ...ادامه مطلب »
یادداشت بر رمان «شب هول»؛ هرمز شهدادی
۱۵ مرداد ۱۳۹۹
رمان شب هول و آنجا که تاریخ روشنفکری در ایران خود را به واسطه‌ی زنان بازمی‌شناسد. «در لرزش تارهایی که در تاریکی تاریخ، در تاریکی روح نواخته می‌شود.» درست در مقطعی که زنان، کم و انگشت‌شمار نقشِ ملموس در تاریخ روشنفکری ایران دارند، می‌توان در برخی آثار هنرمندان و نویسندگان نقشِ بازنمایانگرانه‌شان را دید؛ نقش‌آفرینی‌ای نه مستقیم که نیابتی. از آن جهت که باری از معنا و مفهوم و جایگاه روشنگری بر دوش چگونگیِ ...ادامه مطلب »
معرفی کتاب «شرط‌بندی روی اسب مسابقه»؛ امیرحسین خورشیدفر
۲۹ مرداد ۱۳۹۹
قیقاج رفتن یا شرط‌بندی روی «زنده‌گی» «شرط‌بندی روی اسب مسابقه و قصه‌های دیگر» نام کتاب دوم «امیرحسین خورشیدفر» در بخش ادبیات بزرگسال است. مجموعه‌ای که سال ۱۳۹۶ توسط نشر ثالث منتشر شد. کتابی که تأکید بر ساختگی بودن هر داستانی دارد. به این معنا که اتفاق و یا شخصیت یگانه‌ای در زندگی وجود ندارد، و درصد عظیمی از آدم‌ها، نه نابغه‌اند و نه قهرمان و اتفاقات زندگی همین رویدادهای به ظاهر ساده و افکار درونی ...ادامه مطلب »
هوشنگ گلشیری و ممنوعیت آثارش؛ با تأکید بر معرفی کتاب «در ولایت هوا» تفنّنی در طنز
۱۱ شهریور ۱۳۹۹
مقدمه؛ درباره‌ی ممنوعیت آثار هوشنگ گلشیری هوشنگ گلشیری نیز مانند بسیاری از نویسندگان بزرگ دوران ما، با پدیده‌ی ممنوعیت و سانسور مواجه بوده است و همین امر بر میزان استقبال مخاطب از آثار مختلفش تاثیر بسیاری داشته است. طبیعی است که از «شازده احتجاب» بیشتر شنیده باشیم، یا از «آینه‌های دردار» یا داستانهای کوتاه‌اش. زیرا هرکدام با وجود طی کردن مسیری پر فراز و نشیب، در نهایت اجازه‌ی چاپ در داخل را یافتند و همین ...ادامه مطلب »
کتاب «عشق اول من» و بندبازی بر بلندای عشق
۰۶ مهر ۱۳۹۹
کتاب «عشق اول من» از «ایوان کلیما»، مجموع چهار داستان و دو پاره گفت‌وگو با او (از فیلیپ راث و آنتونین ی. لیهم) در پایان‌بندی کتاب است. چهار داستان از زیست عاشقانه‌ی دوران کودکی، نوجوانی و جوانی نویسنده که به شکل اتوبیوگرافی یا حسب حال روایت شده‌اند. ایوان کلیما (۱۹۳۱، پراگ) یکی از نویسندگان برجسته‌ی ادبیات معاصر چک است با بیش از چهل رمان، مجموعه‌داستان، نمایشنامه و مقاله. آثار او به ۳۲ زبان ترجمه ...ادامه مطلب »
یادداشت بر داستان «ملکه‌ی عروسک‌ها»؛ کارلوس فوئنتس
۱۳ مهر ۱۳۹۹
گذشته، اندوه ملال‌آور حال است «ملکه‌ی عروسک‌ها» یکی از داستانهای کوتاه «کارلوس فوئنتس» (۱۹۲۸ـ۲۰۱۲) در اصل طرح‌واره‌ای است از بارقه‌های خاطره‌ای در گذشته‌ی راوی داستان. گذشته، مرگ و عشق به مانند بیشتر آثار فوئنتس در اینجا نیز از مفاهیم اصلی داستان اند. فوئنتس؛ یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان امریکای لاتین، در کنار مارکز، یوسا و کورتاسار که به تولد جهانی ادبیات امریکای لاتین شهرت دارند، سهم ...ادامه مطلب »
با پیوستن به مشترکان
گروه ادبی پیرنگ
از جدیدترین تحلیل‌ها، یادداشت‌ها، فراخوان‌ها و اخبار پیرنگ
مطلع شوید.
مشترک شوید
